Δεν οφείλεται φόρος εισοδήματος, αν η πώληση των μετοχών είναι ζημιογόνα ( Αποφ. ΣτΕ 1896 /2016 )

 

Κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 13 παρ. 2 εδαφ. α΄ του ΚΦΕ, όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο χρόνο (χρήση του 2009), ερμηνευόμενης υπό το φως, αφενός, των αναφερόμενων στα σχετικά χωρία των αιτιολογικών εκθέσεων των νόμων 2553/1999 και 3522/2006 και, αφετέρου, των διατάξεων των άρθρων 4 (παρ. 5) και 78 (παρ. 1) του Συντάγματος, υπόκειται σε φόρο εισοδήματος η προσαύξηση της περιουσίας που πηγάζει από την πώληση μετοχών ημεδαπών ανώνυμων εταιρειών μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών.

Η επιβολή φόρου εισοδήματος, προϋποθέτει κερδοφόρα πώληση, είναι δε διάφορο το ζήτημα του τρόπου υπολογισμού και φορολόγησης της σχετικής περιουσιακής προσαύξησης.

Επομένως αν η πώληση τέτοιων μετοχών είναι ζημιογόνα για τον πωλητή, δεν γεννάται φορολογική οφειλή, βάσει του άρθρου 13 παρ. 2 του ΚΦΕ, ο δε καταβληθείς φόρος πρέπει είτε να επιστραφεί στον πωλητή είτε να συμψηφιστεί με το φόρο εισοδήματος που αυτός τυχόν οφείλει για την ίδια χρήση.

Κατά την ειδικότερη γνώμη των ………, σύμφωνα με το άρθρο 109 παρ. 4 του ΚΦΕ, όπως αυτό ισχύει μετά την τροποποίησή του με την παρ. 3 του άρθρου 10 του ν. 3522/2006, τα πρόσωπα του άρθρου 101 παρ. 1 του Κώδικα, των οποίων το εισόδημα από την πώληση μετοχών ημεδαπών Α.Ε. μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο φορολογείται, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 13 παρ. 2 του ως άνω Κώδικα, «με τις γενικές διατάξεις», εκπίπτουν από τον οφειλόμενο υπ’ αυτών κατά την οικεία χρήση φόρο εισοδήματος το ποσό του φόρου (5% επί της “πραγματικής” αξίας των μετοχών) που κατέβαλαν κατά την πώληση.

Τούτο δε ανεξαρτήτως εάν από την συγκεκριμένη πώληση προέκυψε κέρδος ή ζημία, δοθέντος ότι η διάταξη του άρθρου 109 παρ. 4 του ΚΦΕ, όπως τροποποιήθηκε, δεν κάνει σχετική διάκριση αποκλείοντας την έκπτωση του προκαταβληθέντος κατ’ άρθρο 13 παρ. 2 του ιδίου Κώδικα φόρου επί ζημιογόνου πωλήσεως, όπερ, άλλωστε, θα μετέβαλε και τη φύση του επιβαλλομένου κατά την ως άνω διάταξη του άρθρου 13 παρ. 2 του ΚΦΕ φόρου εισοδήματος σε φόρο μεταβιβάσεως, ήτοι φόρο επί των συναλλαγών.