Κατεβάστε το κείμενο σε pdf και εκτυπώστε το.ΝΟΜΟΣ 4849/2021 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε΄
ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΤΟΥ ΙΔΙΩΤΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ
Άρθρο 85
Ορισμοί
- «Εσωτερικός έλεγχος»: Ανεξάρτητη, αντικειμενική, διασφαλιστική και συμβουλευτική δραστηριότητα, σχεδιασμένη να προσθέτει αξία και να βελτιώνει τις λειτουργίες των επιχειρήσεων του ιδιωτικού τομέα. Βοηθάει την επιχείρηση να επιτύχει τους αντικειμενικούς σκοπούς της, υιοθετώντας μία συστηματική επαγγελματική προσέγγιση στην αξιολόγηση και βελτίωση της αποτελεσματικότητας των διαδικασιών διαχείρισης κινδύνων, των συστημάτων εσωτερικού ελέγχου και της εταιρικής διακυβέρνησης και εκτελείται βάση των διεθνώς αναγνωρισμένων προτύπων εσωτερικού ελέγχου και του νομοθετικού πλαισίου που εκάστοτε εφαρμόζεται. Από τον εσωτερικό έλεγχο του παρόντος εξαιρούνται οι επιχειρήσεις του δημόσιου τομέα, οι οργανισμοί, καθώς και τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που είναι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης στους οποίους εφαρμόζεται το άρθρο 4 του ν. 3429/2005 (Α’ 314).
- «Εσωτερικός ελεγκτής»: Κάθε φυσικό πρόσωπο, το οποίο διενεργεί εσωτερικό έλεγχο, όπως αυτός ορίζεται στο παρόν, έχει λάβει την Επαγγελματική Ταυτότητα Εσωτερικού Ελεγκτή και έχει καταχωρηθεί στο Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, που προβλέπεται στο παρόν.
- «Δόκιμος Εσωτερικός Ελεγκτής»: Κάθε φυσικό πρόσωπο, το οποίο διενεργεί εσωτερικό έλεγχο, όπως αυτός ορίζεται στο παρόν, έχει λάβει την Επαγγελματική Ταυτότητα Δόκιμου Εσωτερικού Ελεγκτή και έχει καταχωρηθεί στο Μητρώο Δοκίμων Εσωτερικών Ελεγκτών του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, που προβλέπεται στο παρόν.
- «Επαγγελματική Ταυτότητα Εσωτερικού Ελεγκτή»: Πιστοποιητικό εγγραφής στο Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών, με το οποίο παρέχεται η δυνατότητα υλοποίησης έργων και υπηρεσιών εσωτερικού ελέγχου.
- «Επαγγελματική Ταυτότητα Δοκίμου Εσωτερικού Ελεγκτή»: Πιστοποιητικό εγγραφής στο Μητρώο Δοκίμων Εσωτερικών Ελεγκτών, με το οποίο εξασφαλίζεται η συμμετοχή σε έργα και υπηρεσίες εσωτερικού ελέγχου.
- «Εγκεκριμένος εσωτερικός ελεγκτής»: Κάθε φυσικό πρόσωπο εγγεγραμμένο στο Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος.
- «Αρμόδια διοικητική αρχή»: Το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος.
Άρθρο 86
Εγγραφή στο Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών
- Το επάγγελμα του εσωτερικού ελεγκτή ασκείται ελεύθερα μετά την πάροδο τριμήνου από την αναγγελία έναρξής του στην αρμόδια διοικητική αρχή και την εγγραφή του εσωτερικού ελεγκτή στο Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών ή το Μητρώο Δοκίμων Εσωτερικών Ελεγκτών. Το αντίστοιχο Μητρώο τηρείται στην αρμόδια διοικητική αρχή και δημοσιεύεται στην ιστοσελίδα της.
- Προκειμένου περί φυσικών προσώπων, η αναγγελία συνοδεύεται από τα κάτωθι απαραίτητα δικαιολογητικά:
α. Αίτηση έγκρισης, που συνοδεύεται από βιογραφικό σημείωμα.
β. Φωτοαντίγραφο πτυχίου Ανώτατης Σχολής της ημεδαπής. Οι τίτλοι σπουδών που προέρχονται από ιδρύματα της αλλοδαπής πρέπει να είναι αναγνωρισμένοι από τον Διεπιστημονικό Οργανισμό Αναγνώρισης Τίτλων Ακαδημαϊκών και Πληροφόρησης (Δ.Ο.Α.Τ.Α.Π.) ως ισότιμοι προς τους απονεμόμενους από τα ελληνικά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα ή να έχουν τύχει αναγνώρισης επαγγελματικής ισοδυναμίας από την αρμόδια αρχή.
γ. Πιστοποιητικό ποινικού μητρώου γενικής χρήσης, το οποίο ανανεώνεται κάθε δύο (2) έτη με επιμέλεια της αρμόδιας διοικητικής αρχής. Ο αιτών πρέπει να μην έχει καταδικαστεί αμετακλήτως για οποιοδήποτε κακούργημα ή για τα πλημμελήματα της κλοπής, υπεξαίρεσης, απάτης, πλαστογραφίας, απιστίας, ψευδορκίας, δόλιας χρεοκοπίας, καταδολίευσης δανειστών, τοκογλυφίας ή για άλλο οικονομικής φύσεως έγκλημα.
δ. Βεβαίωση τεκμηριωμένης επαγγελματικής εμπειρίας τουλάχιστον τριών (3) ετών στο αντικείμενο του εσωτερικού ελέγχου.
ε. Για τους κατόχους αναγνωρισμένου διδακτορικού διπλώματος στον εσωτερικό έλεγχο ή την ελεγκτική, απαιτείται βεβαίωση τεκμηριωμένης επαγγελματικής εμπειρίας τουλάχιστον ενός (1) έτους στο αντικείμενο του εσωτερικού ελέγχου.
στ. Για τους κατόχους αναγνωρισμένου μεταπτυχιακού διπλώματος στον εσωτερικό έλεγχο ή την ελεγκτική, απαιτείται βεβαίωση τεκμηριωμένης επαγγελματικής εμπειρίας τουλάχιστον δύο (2) ετών στο αντικείμενο του εσωτερικού ελέγχου.
ζ. Για τους ορκωτούς ελεγκτές, απαιτείται τεκμηριωμένη επαγγελματική εμπειρία τουλάχιστον δύο (2) ετών στο αντικείμενο του εσωτερικού ελέγχου.
η. Για τους πτυχιούχους και κατόχους της Διεθνούς Πιστοποίησης CIA (Certified Internal Auditor), «της Πιστοποίησης ACA (Αdobe Certified Associate), της Διεθνούς Πιστοποίησης Ορκωτών Ελεγκτών Λογιστών ACCA (Αssociation of Chartered Certified Accountants), της επαγγελματικής Πιστοποίησης Ελεγκτών Συστημάτων Πληροφορικής CISA (Certified Information Systems Auditor), της Πιστοποίησης Ελεγκτών Συστημάτων Εσωτερικού Ελέγχου CICA (Certified Internal Controls Auditor), της Πιστοποίησης Ελεγκτών Διαχείρισης Κινδύνων CRMA (Certification in Risk Management Assurance), της Πιστοποίησης Ελεγκτών κατά της Απάτης CFE (Certified Fraud Examiner) απαιτείται τεκμηριωμένη επαγγελματική εμπειρία τουλάχιστον ενός (1) έτους στο αντικείμενο του εσωτερικού ελέγχου.
θ. Υπεύθυνη δήλωση, με την οποία ο ενδιαφερόμενος δηλώνει, ότι εφαρμόζει τα Διεθνή Πρότυπα Εσωτερικού Ελέγχου του Διεθνούς Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών κατά τη διενέργεια εσωτερικών ελέγχων και τη δέσμευσή του για την πιστή τήρηση του Διεθνούς Κώδικα Δεοντολογίας.
ι. Πιστοποιητικό από το οποίο αποδεικνύεται, ότι ο αιτών εκπληρώνει και ασκεί νόμιμα το επάγγελμα του εσωτερικού ελεγκτή σε οποιοδήποτε κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε τρίτο κράτος σύμφωνα με την αρχή της αμοιβαιότητας. Στην περίπτωση αυτήν, ο ενδιαφερόμενος υποχρεούται να προσκομίσει σχετικό πιστοποιητικό από τον αρμόδιο φορέα του κράτους όπου εργάζεται.
ια. Αποδεικτικό φορολογικής ενημερότητας, το οποίο πρέπει να ανανεώνεται κάθε έτος από τον ενδιαφερόμενο ή την αρμόδια διοικητική αρχή.
ιβ. Αποδεικτικό ασφαλιστικής ενημερότητας, το οποίο πρέπει να ενημερώνεται κάθε έτος από τον ενδιαφερόμενο ή την αρμόδια διοικητική αρχή.
- Η αρμόδια διοικητική αρχή μπορεί, εντός τριών (3) μηνών από την υποβολή αναγγελίας, να μη συνηγορήσει στην έναρξη του επαγγέλματος, εφόσον δεν πληρούνται οι ανωτέρω νόμιμες προϋποθέσεις ή δεν προκύπτει η
συνδρομή τους από τα υποβληθέντα στοιχεία. Στην περίπτωση αυτήν, η αρμόδια διοικητική αρχή ενημερώνει εγγράφως τον ενδιαφερόμενο, ότι δεν είναι δυνατή η εγγραφή του στο Μητρώο, γνωστοποιώντας του και τους σχετικούς λόγους.
- Εφόσον πληρούνται οι ανωτέρω προϋποθέσεις, η αρμόδια διοικητική αρχή εντός τριών (3) μηνών εκδίδει την Επαγγελματική Ταυτότητα Εσωτερικού Ελεγκτή και εγγράφει τον ενδιαφερόμενο στο Μητρώο Εσωτερικών Ελεγκτών.
- Για τους μη έχοντες την προβλεπόμενη επαγγελματική εμπειρία παρέχεται η δυνατότητα εγγραφής τους στο Μητρώο Δοκίμων Εσωτερικών Ελεγκτών με χορήγηση Επαγγελματικής Ταυτότητας Δοκίμου Εσωτερικού Ελεγκτή με την προσκόμιση βεβαίωσης παρακολούθησης ολοκληρωμένου προγράμματος επαγγελματικής εκπαίδευσης εσωτερικού ελέγχου, διάρκειας τουλάχιστον εξήντα (60) ωρών, από οποιονδήποτε νόμιμο πάροχο σχετικής εκπαίδευσης, το οποίο κατ’ ελάχιστο περιλαμβάνει τις ενότητες που προσδιορίζονται στην απόφαση της περ. β) του άρθρου 9.
- Οι Δόκιμοι Εσωτερικοί Ελεγκτές αναβαθμίζονται σε Εσωτερικοί Ελεγκτές και εγγράφονται στο σχετικό Μητρώο, με αίτησή τους, εντός τριών (3) μηνών από την προσκόμιση της τεκμηρίωσης της αποκτηθείσας επαγγελματικής εμπειρίας στο επάγγελμα του εσωτερικού ελεγκτή.
- Για την υποβολή της αναγγελίας απαιτείται η καταβολή παραβόλου, το ύψος του οποίου καθορίζεται, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 4 του ν. 1100/1980 (Α’ 295).
Άρθρο 87
Αντικείμενο εργασιών εγκεκριμένων εσωτερικών ελεγκτών
Με την επιφύλαξη ειδικότερων διατάξεων, με τις οποίες καθορίζονται ειδικές αρμοδιότητες της Υπηρεσίας Εσωτερικού Ελέγχου και περιεχόμενα του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας, οι εγκεκριμένοι εσωτερικοί ελεγκτές διενεργούν εσωτερικό έλεγχο, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα που ορίζονται από το Ινστιτούτο Εσωτερικών Ελεγκτών, που αφορά ενδεικτικά σε:
α) Δειγματοληπτικό, προληπτικό και κατασταλτικό έλεγχο και συμπεριλαμβάνει την υποβολή σχετικής αναφοράς έκθεσης ελέγχου στα αρμόδια όργανα,
β) εξέταση και αξιολόγηση της επάρκειας της λειτουργίας και της αποτελεσματικότητας των Συστημάτων Εσωτερικού Ελέγχου ως προς λειτουργίες και διαδικασίες,
γ) έλεγχο οικονομικό, διοικητικό, λειτουργικό, τεχνικό, συμμόρφωσης, πληροφορικής, εταιρικής κοινωνικής ευθύνης, προσωπικών δεδομένων, φήμης, και κάθε είδους έλεγχο ανάλογα προς τις ελεγκτικές ανάγκες του φορέα, με σύγχρονες ελεγκτικές τεχνικές, σε συμφωνία με τα Διεθνή Πρότυπα του Ινστιτούτου Εσωτερικών Ελεγκτών (Ι.Ι.Α.), «Πρότυπα για την Επαγγελματική Εφαρμογή Εσωτερικού Ελέγχου του Ινστιτούτου των Εσωτερικών Ελεγκτών»,
δ) επισκόπηση της τήρησης του Εσωτερικού Κανονισμού Λειτουργίας και του Καταστατικού του Οργανισμού, στις αποφάσεις της Διοίκησης, καθώς και του εν γένει νομοθετικού πλαισίου που διέπουν τον οργανισμό,
ε) απρόσκοπτη πρόσβαση σε όλα τα αρχεία, στοιχεία και μέσα που κρίνονται απαραίτητα για τη διενέργεια και την αποτελεσματικότητα του ελεγκτικού έργου,
στ) σχεδιασμό και εκτέλεση του ετήσιου προγράμματος ελέγχου, σύνταξη ετήσιου απολογισμού δράσης και υποβολή του στα αρμόδια όργανα,
ζ) αξιολόγηση και αποτίμηση επιχειρηματικών κινδύνων, μέσω των ελεγκτικών έργων και παροχή συμβουλών προς τα αρμόδια όργανα της διοίκησης και τους ελεγχόμενους για την καλύτερη διαχείριση των κινδύνων,
η) προώθηση και καθιέρωση πολιτικών και τεχνικών εσωτερικού ελέγχου στο πλαίσιο των ελεγκτικών προτύπων, σε εναρμόνιση προς τα Διεθνή Πρότυπα Εσωτερικού Ελέγχου,
θ) παροχή προστιθέμενης αξίας στις ελεγχόμενες λειτουργίες και επιδίωξη της ενίσχυσης της οικονομικής αξίας της επιχείρησης,
ι) συμμόρφωση με το εκάστοτε ισχύον νομοθετικό πλαίσιο, που αφορά στον συγκεκριμένο κλάδο του ιδιωτικού τομέα.
Άρθρο 88
Αμοιβή
Η αμοιβή για τη διενέργεια εσωτερικών ελέγχων καθορίζεται ελεύθερα μετά από συμφωνία του εγκεκριμένου εσωτερικού ελεγκτή και του ενδιαφερόμενου πελάτη.
Άρθρο 89
Κανόνες Εσωτερικού Ελέγχου
Οι εγγεγραμμένοι στο Μητρώο του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος εσωτερικοί ελεγκτές οφείλουν να συντάσσουν τις αναφορές εσωτερικού ελέγχου τους, σύμφωνα με τα διεθνώς αναγνωρισμένα Πρότυπα Εσωτερικού Ελέγχου και τον διεθνώς αναγνωρισμένο Κώδικα Δεοντολογίας.
Άρθρο 90
Υποχρεώσεις εγγεγραμμένων στο Μητρώο εσωτερικών ελεγκτών
- Οι εγκεκριμένοι εσωτερικοί ελεγκτές υποχρεούνται: α. να συμμορφώνονται με τις διατάξεις του παρόντος και του Διεθνούς Αναγνωρισμένου Κώδικα Δεοντολογίας,
β. να προσκομίζουν ανά διετία στην αρμόδια διοικητική αρχή τεκμηρίωση παρακολούθησης ή διδασκαλίας επαγγελματικής εκπαίδευσης (είτε δια ζώσης είτε εξ αποστάσεως) τουλάχιστον τριάντα (30) ωρών σχετικά με τον εσωτερικό έλεγχο, από οποιονδήποτε νόμιμο πάροχο σχετικής εκπαίδευσης.
- Σε περίπτωση, που διαπιστωθεί η μη τήρηση των ανωτέρω προϋποθέσεων, η αρμόδια διοικητική αρχή προβαίνει σε οριστική ή προσωρινή ανάκληση της πιστοποίησης εγγραφής, ανάλογα με τη βαρύτητα της παράβασης ή την καθ’ υποτροπή συμπεριφορά του εγκεκριμένου εσωτερικού ελεγκτή, σε περίπτωση μη πλήρωσης των προϋποθέσεων της περ. β’ της παρ. 1, αφού θέσει στον ενδιαφερόμενο εύλογη προθεσμία για την υποβολή στοιχείων που προβλέπονται και αυτή παρέλθει άπρακτη.
Άρθρο 91
Κυρώσεις
- Το Οικονομικό Επιμελητήριο Ελλάδος είναι αρμόδιο για την επιβολή διοικητικών κυρώσεων στους εσωτερικούς ελεγκτές είτε αυτοί είναι ελεύθεροι επαγγελματίες είτε απασχολούνται ως μισθωτοί στον ιδιωτικό τομέα.
- Η παράβαση του παρόντος επισύρει, πέραν των κυρώσεων και ποινών που προβλέπονται από την ισχύουσα νομοθεσία, και τις παρακάτω κυρώσεις:
α. Έγγραφη επίπληξη. β. Χρηματικό πρόστιμο έως τρεις χιλιάδες (3.000)
ευρώ. Το παραπάνω πρόστιμο μπορεί να αυξομειώνεται με απόφαση της Κεντρικής Διοίκησης του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος. Τα ποσά των παραπάνω κυρώσεων θεωρούνται έσοδα του Επιμελητηρίου και εισπράττονται κατά τη διαδικασία είσπραξης των δημοσίων εσόδων.
γ. Προσωρινή αφαίρεση της επαγγελματικής ταυτότητας για χρονικό διάστημα έως έξι (6) μηνών.
δ. Οριστική αφαίρεση της επαγγελματικής ταυτότητας, στην περίπτωση καθ’ υποτροπή παραβίασης του παρόντος Κώδικα.
ε. Για κάθε επιβολή ποινής ή προστίμου ή επίπληξης ή αφαίρεσης επαγγελματικής ταυτότητας, προσωρινά ή οριστικά, γίνεται σχετική ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Οικονομικού Επιμελητηρίου.
- Η διαδικασία επιβολής διοικητικών κυρώσεων κινείται είτε αυτεπάγγελτα από την Επιτροπή Τήρησης Δεοντολογίας που συνιστάται με το άρθρο 8 είτε κατόπιν καταγγελίας εγκεκριμένου εσωτερικού ελεγκτή ή τρίτου.
- Κάθε εγκεκριμένος εσωτερικός ελεγκτής ή τρίτος υποχρεούται να καταγγείλει γραπτώς προς την Επιτροπή Τήρησης Δεοντολογίας του Οικονομικού Επιμελητηρίου κάθε παράβαση του παρόντος που έχει υποπέσει στην αντίληψή του, αναφέροντας ρητά το ονοματεπώνυμο του εσωτερικού ελεγκτή που υπέπεσε στην παράβαση, καθώς και τα αποδεικτικά στοιχεία που έχουν περιέλθει σε γνώση του. Η αναφορά είναι απόρρητη και γνωστοποιείται από την Επιτροπή Τήρησης Δεοντολογίας μόνο στον αναφερόμενο εσωτερικό ελεγκτή, ο οποίος και καλείται για παροχή εξηγήσεων πριν αποφασιστεί η τυχόν πειθαρχική δίωξή του.
- Η διαδικασία επιβολής κυρώσεων αναστέλλεται αν για την ίδια πράξη εκκρεμεί ποινική δίωξη, μετά το τέλος της οποίας, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της, συνεχίζεται. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις η διαδικασία επιβολής κυρώσεων δεν αναστέλλεται και τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα, με ειδικά προς τούτο αιτιολογημένη απόφαση τους, επιβάλλουν τις κυρώσεις που προβλέπονται στον παρόντα Κώδικα, ανεξάρτητα από την άσκηση ή μη ποινικής διαδικασίας ή την πρόοδό της, ιδίως, σε περίπτωση διάπραξης παραβάσεων που αφορούν την απόκτηση της επαγγελματικής ταυτότητας ή την αξιολόγησή τους.
- Οι παραβάσεις του παρόντος Κώδικα παραγράφονται με την πάροδο τριετίας από την τέλεσή τους. Κάθε όμως πράξη διαδικασίας επιβολής διοικητικών κυρώσεων ή η υποβολή εγκλήσεως, καθώς και κάθε πράξη ποινικής δίωξης διακόπτουν την παραγραφή.
Άρθρο 92
Όργανα επιβολής διοικητικών κυρώσεων
Για την επιβολή των διοικητικών κυρώσεων και την εκδίκαση των σχετικών παραβάσεων του παρόντος Κώδικα, με απόφαση της Κεντρικής Διοίκησης του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, συνιστάται Επιτροπή Τήρησης Δεοντολογίας, η οποία αποτελείται από πέντε (5) μέλη με τριετή θητεία. Η Επιτροπή συνεδριάζει έγκυρα αν είναι παρόντα τουλάχιστον τρία (3) μέλη της, λαμβάνει τις αποφάσεις της με απλή πλειοψηφία των παρόντων μελών, εκλέγει μεταξύ των μελών της έναν Πρόεδρο και επιλαμβάνεται είτε αυτεπάγγελτα είτε κατόπιν καταγγελίας για οποιαδήποτε παράβαση του παρόντος. Η Επιτροπή εισηγείται την άσκηση πειθαρχικής δίωξης στα αρμόδια όργανα, για τις δε παραβάσεις του παρόντος και τη διαδικασία επιβολής κυρώσεων, εφαρμόζονται οι διατάξεις του π.δ. 277/1986 (Α’ 127).
Άρθρο 93
Εξουσιοδοτικές διατάξεις
Με απόφαση του Υπουργού Ανάπτυξης και Επενδύσεων, μετά από εισήγηση του Οικονομικού Επιμελητηρίου Ελλάδος: α) θεσπίζεται κώδικας δεοντολογίας πιστοποιημένων εσωτερικών ελεγκτών, β) καθορίζονται το περιεχόμενο και ο τρόπος αξιολόγησης της ελάχιστης βασικής επαγγελματικής εκπαίδευσης του εσωτερικού ελεγκτή.
